Temat: Codzienność, zwykłe życie, szary człowiek jako tematy literackie. Omów na wybranych przykładach.

Cechą charakterystyczną literatury jest to, że istnieje szereg motywów,  które powracają niezależnie od epoki. Wszelakiego rodzaju toposy, symbole zachowania  człowieka i jego kondycji, które w każdej epoce zyskują nowy wymiar, takimi właśnie tematami są codzienność, zwykłe życie, szary człowiek utrwalone na kartach literatury. Marią dąbrowska mawiała, że: „Należy uwierzyć, że w tym powszednim krzątaniu są też jakieś rzeczy wiekuiste, powszechne”. Codzienność, zwykłe życie, szary człowiek to „pojęcia”  związane z życiem ludzkim stokroć bardziej niż wydarzenia niezwykle. Są też tematem literatury bardziej niż nam się zdaje - i nie są trudne do odnalezienia, bo znajdują się w każdym większym, cenionym utworze. A zatem przyjrzyjmy się im bliżej…

Pierwszym dziełem , jakie Państwu przybliżę, będzie „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza. Ważnym bohaterem epopei szlacheckiej Mickiewicza jest familia Sopliców, wcielenie idealnego domu rodzinnego, ziemiańskiego. Głową rodu jest Sędzia Soplica, strażnik rodowej tradycji i wartości. Sędzia wiele uwagi poświęca etykiecie („Ważnej nauce o grzeczności”), poszanowanie jej prawideł idzie w parze z szacunkiem dla tradycji i ogólną filozofią życia opartą na wiedzy o obyczajach, genealogii szlacheckiej i porządku społecznym. Formuła ładu społecznego jest ściśle powiązana z funkcjonowaniem domu i rodziny. Młodsi (Tadeusz, Zosia) mają wielki szacunek dla starszych (Sędzia, Podkomorzy, Wojski), liczą się z ich zdaniem, są posłuszni. Goście zaproszeni na ucztę w zamku siadają wokół stołu według pewnej hierarchii, a powinnością młodych jest usługiwanie paniom i pannom. Zwyczaj ten podkreśla Podkomorzy, zauważając, iż obecni na uczcie młodzieńcy zapominają o swoich obowiązkach. Przy stole wypada prowadzić ożywioną rozmowę, nie należy jednak się kłócić.